10 lat Konwencji ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami w Polsce. Co się udało?
W tym roku mija dziesięć lat od ratyfikowania przez Polskę Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych. Jej celem jest promowanie, ochrona i zapewnienie pełnego i równego korzystania ze wszystkich praw człowieka i podstawowych wolności przez wszystkie osoby z niepełnosprawne oraz promowanie poszanowania ich przyrodzonej godności.
Ale zanim napiszemy nieco więcej o tej jakże ważnej dla nas umowie międzynarodowej, chcemy wspomnieć ciepło, z ogromnym uznaniem i pewną tęsknotą niesamowitego człowieka, który odkrył dla nas Konwencję. I stwierdzić, że był po niej naszym przewodnikiem, to powiedzieć/napisać stanowczo za mało.
Przeczytajcie: Podejście prawoczłowiecze (model prawoczłowieczy)
Sławek był człowiekiem wielu pasji i licznych zasług w obszarze działań na rzecz osób z niepełnosprawnościami. To także społecznik, żeglarz, lotniarz, rugbysta i szybownik. Znany z braku kompromisu w walce o prawo do samostanowienia osób z różnymi niepełnosprawnościami, propagator usług asystenckich i deinstytucjonalizacji. W ostatnich latach był prezesem Fundacji „Centrum Praw Osób Niepełnosprawnych”.
Współtwórca ruchu aktywnej rehabilitacji w Polsce, który odszedł od nas nagle i niespodziewanie 27 sierpnia 2021 roku, pozostawiając po sobie ogromną wiedzę i doświadczenie, którymi zawsze chętnie się dzielił podczas licznych szkoleń, seminariów czy konferencji. Dobrym przykładem jest tutaj Warszawskie Szkolenie „Niezależne życie osób niepełnosprawnych”, w którym także wzięliśmy udział.
Przeczytajcie: Podmiotowość w niepełnosprawności
Jest to emanacja modelu prawoczłowieczego niepełnosprawności, który nie będzie funkcjonował bez takich czynników, jak:
Jak to już kiedyś zostało napisane, podejście prawoczłowiecze mówi jasno o tym, iż powinny być egzekwowane prawa osób z niepełnosprawnościami, które mają zapewnić nam pełne włączenie we wszystkie aspekty życia społecznego – takie jak rodzina, szkoła, praca, społeczność etc. Społeczeństwo musi być w pełni świadome naszych praw i ma obowiązek ich przestrzegania. Dotyczy to także państwa (władz centralnych i terytorialnych), które są zobligowane do stosowania i egzekwowania tychże praw, ale także do dostarczania pełnej i rzetelnej wiedzy na ten temat.
Przeczytajcie: Edukacja, praca i zatrudnienie w podejściu prawoczłowieczym
W Polsce jest jeszcze bardzo wiele do poprawy, jeżeli chodzi o przestrzeganie postanowień Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych. Priorytety, które w tym miejscu należy wyszczególnić, są następujące:
To wszystko ma nam zagwarantować pełne i równe korzystanie z praw człowieka i podstawowych wolności. Gwarancje te mają znaleźć się w nadal procedowanej Ustawie o wyrównywaniu szans osób z niepełnosprawnościami, która ma wdrożyć w życie postanowienia Konwencji. Musi ona zostać uchwalona po to, abyśmy mieli równy dostęp do usług, edukacji, opieki zdrowotnej, rehabilitacji, rynku pracy, instytucji, wykonywania praw wyborczych, sportu, kultury i pozostałych dziedzin życia.
Nie tylko poprawi to naszą ogólną sytuację, ale także podniesie świadomość społeczeństwa na nasz temat. Jest ona bowiem tak samo ważna, co ustanowione prawo. Ludzie muszą wiedzieć, z jakimi problemami na co dzień się borykamy i jakie czekają nas wyzwania.
Przeczytajcie: Co oznacza niezależne życie? Odpowiada Monika Rozmysłowicz
Na pewno nie najgorzej wyszły programy „Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej” i „Opieka wytchnieniowa”. Ich mankamentem jest głównie zbyt długa przerwa pomiędzy kolejnymi edycjami. W miarę pozytywnie należy ocenić też działania w ramach programu „Dostępność Plus”, choć i tu jest jeszcze bardzo wiele do zrobienia.
Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych daje nam prawa i stwarza nowe możliwości rozwoju w bardzo wielu dziedzinach życia społecznego. Pamiętajmy jednak, iż nakłada ona także na państwo i społeczeństwo dalsze wyzwania, z którymi musimy zmierzyć się w kolejnych latach, a nawet dekadach.
10 lat Konwencji ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami w Polsce. Co się udało?
Tło obrazu: ciemno- i jasnobłękitne desenie, z przewagą koloru jasnobłękitnego. W lewym górnym rogu czarny hasztag #NiezależneŻycieOzN, pod nim biało-niebieskie logo FZJN. Po prawej stronie obrazu: tytuł artykułu, a pod nim imię i nazwisko autora. Na dole obrazu: adres strony – www.fzjn.pl, adres e-mail: info@fzjn.pl, FanPage: Fundacja Zdrowie Jest Najważniejsze
Wykonanie: Fundacja Zdrowie Jest Najważniejsze
